Je bent zelf de sleutel tot succes

Van Dale omschrijft succes als 'goede afloop, uitkomst of uitslag' en 'iets dat goed afloopt'. Deze definitie legt de nadruk op een vooropgezet eindresultaat, op de geslaagde verwezenlijking van een voornemen. Succes wordt gezien als de afronding van een bepaald proces en niet zozeer als doel op zich. Succes heeft dus meer te maken met een beleving, zoals ‘in je kracht staan’, werkplezier hebben, je passie kunnen volgen, maar ook weerstanden succesvol het hoofd kunnen bieden.

Succes is een proces met positieve afloop en geen doel op zich, maar welk doel steef je dan wel na?

Passende en uitdagende doelstelling formuleren

Wat is er mooier dan de reis naar een aantrekkelijke doel? Waar zou je succesvol in willen zijn? De organisatie wil ergens succesvol in zijn, dat is de bedrijfsdoelstelling. Maar als individu wil je ook succesvol zijn. Stel daarom ook een helder, uitdagend en passend doel voor jezelf. Past een bedrijfsdoelstelling - van de organisatie waar je werkzaam bent - niet bij je, dan kun je je afvragen: “hoe stel ik voor mezelf een doel, passend bij het organisatiedoel, maar ook passend bij mezelf?” Lukt het je niet om een persoonlijke passende, uitdagende doelstelling te formuleren, dan is de vervolgvraag: “Zit ik in de juiste organisatie of functie?”

Maakt het uit om een persoonlijke doelstelling te hebben? Ja, mensen die recht op hun doel af gaan komen krachtig over. Ze zijn vastberaden en onverstoorbaar. "Als je duidelijke doelen hebt, ben je bezig met mogelijkheden." Het tegenovergestelde is ook waar: als je geen duidelijk doel voor ogen hebt, zal je sneller beren op de weg zien. Het belang van heldere (persoonlijke) doelen voor een bedrijf kan dan ook niet onderschat worden. Daarnaast vergroot het hebben van persoonlijke doelen ook het werkplezier. Naast de bedrijfsbelangen worden zo ook de persoonlijke belangen gediend. En bij succes is er een dubbele beloning.

Hoge bomen vangen veel wind

Mensen die ergens voor staan, kunnen jaloezie oproepen of ze kunnen in de beleving van anderen ‘te sterk voor hun mening uitkomen’. Het gevolg is, dat er ook weerstanden zullen zijn. Zo blijkt uit onderzoek ,dat Nederlanders liever een baas hebben, die op de eerste werkdag bij binnenkomst over de drempel struikelt, want dan voelen ze zich daar eerder bij op hun gemak. Nederlanders staan bekend om hun nuchterheid ‘doe maar gewoon!’ Aan de andere kant: ‘Wie iets waagt, verliest wellicht even of incidenteel zijn houvast. Maar wie niets waagt, verliest uiteindelijk zichzelf.’ Succesvolle mensen hebben al deze dilemma’s overwonnen en zijn gewoon in hun kracht blijven staan, en misschien struikelden ze ook wel eens over een drempel, maar ze lieten zich niet uit het veld slaan om de top te bereiken. Temeer omdat er genoeg mensen overbleven, die een krachtige persoon juist wel erg waarderen. Waarom dan laten hinderen door een enkeling, als er daarnaast zoveel meer mensen zijn die zich graag met je verbinden? Maar ook als eenmaal het hoogste doel behaald wordt, dan nog is het gevaar niet voorbij. Hoge bomen vangen veel wind, dus dan een keer struikelen kan grote gevolgen hebben. En daarmee ontstaat de vraag of het hoogste doel nu zo aantrekkelijk is?

Hoe kun je jezelf succesvol neerzetten?

Personal branding

Er wordt zwaar getild aan personal branding, zo van ‘je hebt dat nodig om succesvol te worden’. Met andere woorden: als je naamsbekendheid hebt, kom je verder. Maar die positie is er niet zomaar. Opscheppers worden geen personal brand, schreeuwers ook niet. Degenen die een personal brand worden zijn mensen, die geheel onafhankelijk van alles en iedereen ‘een unieke positie durven innemen’, ‘daadwerkelijk ergens voor staan’ en ‘consequent zijn in hun handelen’. Het zijn mensen die durven kiezen, en dus ook nee durven zeggen als ze dit in strijd met hun doelen, waarden en normen vinden.

Een personal brand is dus eigenlijk een oproep om vooral ‘je unieke en positieve zelf te zijn’. Uniek is belangrijk, want een brand is een onderscheidende waarde. Personal branding is het jezelf als merk presenteren aan anderen, waarbij je positieve beelden en associaties oproept. Je gebruikt je persoonlijkheid, kennis en ervaring om je te onderscheiden van anderen. Je laat je werkgever en je klanten zien wie je bent en waar je voor staat.

Verschil tussen mannen en vrouwen

Verschillende werkomgevingen worstelen met het verschil tussen mannen en vrouwen. Zo hebben mannen het imago, dat ze eerst voor een grote auto, mooi kantoor en ondersteuning zorgen, en dan pas de mouwen opstropen. Vrouwen hebben het imago, dat ze meer voorzichtig te werk gaan. Ze staan bekend als dat ze eerst (keihard) aan het werk gaan om zich te bewijzen, en pas daarna zijn ze eraan toe om een vervolgstap te gaan zetten. Ook staan mannen bekend als betere onderhandelaars met meer lef, terwijl vrouwen vaak te bescheiden zijn en met meer moeite eisen stellen. Een prachtige TED Talk van Amy Cuddy is Fake it Till You Make it (2016). Regelmatig wordt voorgesteld om met een vrouwenquotum te gaan werken, dat was in het verleden zo en deze discussie lijkt af en toe terug te komen. Eigenlijk ziet de meerderheid van de mensen een meerwaarde in de combinatie. Vrouwen en mannen kunnen elkaar aanvullen of versterken. Ze hebben ieder voor zich hun eigen kwaliteiten en beperkingen.

Vallen en weer opstaan

Succes wordt bereikt via een ontwikkelproces, met vallen en opstaan. Momenten van vallen zijn intensieve leermomenten. Gun jezelf zo’n moment! En toch wil niemand vallen. Iedereen is bang voor de pijn. En dit is ook nog cultuur gebonden. In de Verenigde Staten is een ondernemer met een faillissement geen risico-geval, maar wordt juist door investeerders en banken gezien als een ervaringsdeskundige. Een persoon die door schade en schande heeft geleerd beter met zijn geld om te gaan. In Nederland is men nog niet zover, maar geleidelijk aan verandert wel het denken omtrent falen. Steeds meer bedrijven bepleiten naar hun werknemers ‘fouten maken mag, leer ervan en deel deze ervaring zodat collega’s niet dezelfde fout zullen maken!’ Dit is een positieve ontwikkeling, want men kan niet leren zonder fouten te maken.

Werkplezier als baken om veilig te kunnen navigeren

Door bij alles ‘werkplezier’ als maatstaf te nemen, is het gemakkelijk om te navigeren. Blijft plezier gelijk, dan kun je doorgaan. Neem het toe, dan zit je op de goede weg. Neemt het af, dan moet je bijstellen. Zo simpel is het en het is ook nog effectief. Dit geldt niet alleen voor jezelf, maar ook voor je omgeving. Door werkplezier als maatstaf te nemen, kun je voortdurend checken of je omgeving je inspanningen waardeert. Krijgen ze meer plezier, dan gaat het goed. Neemt hun plezier af, dan is het de verkeerde weg. Als je relaties en klanten plezier hebben in datgene wat je ze aanbiedt of anders gesteld ‘het hen helpt op hun weg van werkplezier’, dan hebben ze daar ook geld voor over. Dus het is ook nog een graadmeter om je verdienmodel te checken. Meer en meer organisaties borgen ‘werkplezier als maatstaf’ om deze reden in het DNA van de organisatie.

Maar is alles wat je voor jezelf als doel stelt, dan ook succesvol?

Wed niet op één paard

Men kent het gezegde ‘Wed niet op één paard’. Met andere woorden: zorg dat je altijd een escape of exit plan hebt. Sommige mensen doen veel moeite om één doel te formuleren, en vervolgens helemaal voor dat doel te gaan. Maar wat nu als dit mislukt? Er is immers geen garantie op succes, er is hooguit een grotere kans op succes door een doel te stellen. Maar de wereld is weerbarstig, en je kunt je vergissen. Wat dan?

Scenario’s

Het is nuttig om meerdere scenario’s te onderzoeken met elk een eigen doelstelling, en hiervan twee scenario’s te kiezen. Het voorkeursscenario wordt als eerst ingezet, maar blijkt gaandeweg dat dit scenario – door onvoorziene omstandigheden – kansarm of zelfs kansloos is, dan kan het andere scenario worden opgepakt. De oorzaak, dat een scenario niet past hoeft niet negatief te zijn, bijv. ‘omdat er nog geen behoefte aan is’. Het is heel goed mogelijk, dat de omgeving er nog niet aan toe is. Als de tijd er niet rijp voor is, dan kan het een bijna doodlopende weg zijn. De vraag doet zich voor ‘is het effectief om tegen de stroom in te zwemmen?’ Nee, want het kan jaren duren voordat de omgeving er wel aan toe is.

Zelfvertrouwen en eigenwaarde ontwikkelen

Zelfvertrouwen komt voort uit het hebben van een gevoel van eigenwaarde. Eigenwaarde betekent dat je jezelf kunt waarderen om wie je bent en wat je doet. Je kent je sterke kwaliteiten en je accepteert je minder sterke kwaliteiten. Je bent zelfbewust en niet afhankelijk van de waardering van een ander om te weten en te voelen dat je er als mens toe doet. Vrouwen vinden dit in het algemeen moeilijker dan mannen. Een intervisie groep kan hierbij ondersteunend zijn.

Startkwalificatie en talent

De ene mens heeft een betere startkwalificatie, dan de andere mens, maar voor iedereen is een zekere mate van succes binnen bereik. Iedereen heeft eigen talenten, soms groot, soms klein. Het eigen talent kan ingezet worden als ruilmiddel. Talent heeft dus ook soort geldwaarde. Een kunstschilder kan zijn schilderij verkopen voor geld. Maar zo zijn er tal van talenten te bedenken. Soms wordt gedacht dat leidinggeven een eervol baantje is, maar hiervoor zijn zeer specifieke talenten nodig.